چکیده:
از آنجا که انسان موجودی مرکب از جسم و جان و هرکدام ویژگیهای خاص خود را دارد، در درون هوسها و خواهشهای نفسانی و در بیرون ابلیس دشمن قسمخورده را دارد. لذا همواره در معرض خطا و انحراف قرار دارد. از طرف دیگر هم انسان موجودی اجتماعی است که به فعالیت رسیدن استعدادهایش فقط در جامعه میسر است. قطعاً عقل هر عاقلی حکم میکند که باید درون جامعه، یکسری قواعد و الزاماتی باشد تا افراد بر اساس آنها به زندگی جمعی خود نظم بدهند؛ که افراد جامعه طی فرایند جامعهپذیری این اسلوب را یاد میگیرند. منحرف کسی است که این غالبها و هنجارهای پذیرفته شده را نقض کند. پژوهش حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر انحرافات اجتماعی از دیدگاه امام علی (ع) میپردازد. دغدغه اصلی در این تحقیق، پیدا کردن علل و عواملی است که میتواند انسان را به انحراف و گمراهی بکشاند اینکه آیا این عوامل را درون فرد یا محیط یا هر دو باید جستجو کنیم. با واکاوی سخنان امام علی (ع)، بهعنوان یک انسان معصوم که دانشش الهی و لدنی و همچنین کسی که قریب پنج سال رهبری جامعهی اسلامی را بر عهده داشته؛ به این نتیجه رسیدیم که حضرت نگاهی جامعه به پدیده انحراف دارند. به این معنا که پدیده انحراف را تک عاملی نمیداند، بلکه هم فرد و اراده او و هم ساختارهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را در منحرف شدن افراد دخیل میداند. به همین جهت اصلاح جامعه، در حوزه فردی توصیههای فراوانی به تقوی و مسائل اخلاقی (نظیر خطبه متقین) و تبعیت از دستورات رسول خدا (ص) میکند و در عرصه اجتماعی اصلاح ساختارهای سیاسی، اقتصادی، و...و رفتار کارگذاران و حاکمان با رعیت را توصیه میکنند.
کلیدواژهها:انحراف، هنجار، جامعهپذیری، ارزش.
فصول پایاننامه:
این پژوهش در چهار فصل به تبیین موضوع خود پرداخته است:
فصل اول: «مفاهیم و کلیات»
* بیان مسئله
* ضرورت و اهمیت تحقیق
فصل دوم: «مفاهیم نظری پژوهش»
* تبیینهای زیستشناختی
* تبیینهای روانشناختی و روانکاوی فروید از انحراف
* تبیینهای روانشناسی اجتماعی انحراف
* تبیینهای جامعهشناختی انحراف
فصل سوم: «عوامل مؤثر بر انحرافات اجتماعی از دیدگاه امام علی (ع)»
* اصول انسانشناسی و ویژگیهای انسان از منظر امام علی (ع)
* عوامل انحراف
فصل چهارم: «نتیجهگیری و پیشنهادات»
* نتایج
* پیشنهادات
* منابع.